Aan het einde van een vermoeiende werkdag laten we ons hoofd op het kussen rusten en genieten we van een vredige nacht vol volledige rust, zowel lichamelijk als geestelijk. Dat denken we tenminste. Het is waar dat slaap herstellende functies heeft en dat het essentieel is voor het leven.

Maar als we denken dat het net is alsof we de schakelaar omzetten en uitzetten, dan hebben we het helemaal mis. Terwijl we slapen, zijn onze geest en ons lichaam achter ons geweten druk bezig met taken. En het resultaat is niet altijd prettig.

Dit is, vanaf het moment dat we onze ogen sluiten, wat er met ons gebeurt (of kan gebeuren) tijdens een nachtrust.

Het gevoel dat iemand je aanraakt terwijl je slaapt - Betekenis

We ontspannen en zakken langzaam weg in de duisternis. Onze spieren verslappen, onze ademhaling en hartslag vertragen en onze ogen beginnen heel langzaam te bewegen.

De hersenen veranderen van stemming, van alfagolven naar theta-golven. Het is fase 1 van de slaap, een lichte gevoelloosheid die komt en gaat in golven. Elke externe interferentie, zoals lawaai, kan ons wakker maken.

Maar de ergernissen komen niet alleen van buitenaf. Plotseling, in het zoete ongewisse van de sluimer, haalt een ruk in de benen ons met geweld uit onze slaperigheid.

Dit zijn myoclonische spasmen, die vaak gepaard gaan met een verontrustend gevoel van vallen in de leegte die we proberen te vermijden met een schijnbeweging van springen, en die zich vertaalt in een schop tegen de persoon die naast ons slaapt.

Volgens de International Classification of Sleep Disorders (ICSD) heeft 60 tot 70% van de bevolking last van myoclonische spasmen, maar het is een normaal proces zolang het de slaap niet verhindert. De betekenis ervan is echter onzeker.

Volgens één theorie is het het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor het waken en dat worstelt om de controle niet te verliezen. Een merkwaardige hypothese stelt dat het een evolutionair overblijfsel is van toen we nog in bomen sliepen en het risico liepen om op de grond te vallen.

Het gevoel van vallen is een van de hypnogogische hallucinaties die we ervaren bij de overgang van waken naar slapen en die ons een gevarieerd menu van visuele, auditieve of andere sensaties kan voorschotelen, niet altijd aangenaam.

Een bijzondere vorm is wat in de volksmond het Tetris Effect wordt genoemd, het effect waaraan verslaafden aan dit videospel leden als ze hun ogen sloten en de stukjes zagen vallen.

Vreemd genoeg gebeurt het ook bij andere spellen zoals schaken, of bij elke activiteit die een intense zintuiglijke indruk achterlaat, zoals skiën of zeilen.

Een andere hallucinerende manifestatie komt voor in de vorm van een krachtig geluid, zoals een explosie, de deurbel, een dichtslaande deur, een geweerschot of een ander gebrul.

In werkelijkheid bestaat geluid alleen in onze geest, hoewel de naam van het fenomeen niet bepaald geruststellend is: Exploding Head Syndrome.

Brian Sharpless, klinisch psycholoog aan de Washington State University (VS), wijst erop dat er nog maar weinig onderzoek is gedaan, hoewel prevalentiecijfers van rond de 10% of hoger worden gehanteerd.

Uit een recent onderzoek van Sharpless blijkt dat het niet alleen 50-plussers treft, zoals eerder werd gedacht, maar ook jonge mensen.

Zoals deze expert uitlegt aan The Huffington Post, is het syndroom "lichamelijk ongevaarlijk": "Het wordt pas een probleem als iemand er in die mate aan lijdt dat het zijn slaap beïnvloedt, of als hij van streek raakt door een episode, of als hij ten onrechte denkt dat hem iets ernstigs overkomt."

Sharpless wijst erop dat het soms verdwijnt door de patiënt simpelweg te vertellen dat er geen reden is om zich zorgen te maken: "In de meeste gevallen is het gewoon een ongewone ervaring die af en toe voorkomt."

Als we erin geslaagd zijn de eerste fase te overwinnen en we willen doorgaan, zullen we ongeveer 10 minuten later fase 2 ingaan, de langste en relatief rustige fase; we verliezen het bewustzijn van onze omgeving, onze ogen stoppen met bewegen, onze hartslag en ademhaling zijn rustig, onze lichaamstemperatuur en bloeddruk dalen en onze spieren blijven ontspannen.

Onze hersenen, vrij van fantasieën en hallucinaties, vallen in een oase van rustige theta-golven, slechts onderbroken door een paar versnellingen die spindels worden genoemd en door plotselinge sprongen die K-complexen worden genoemd. Deze rustgevende slaap neemt ons ongeveer 50% van de hele cyclus in beslag. Hier zijn we veilig.

Na een rustig verloop van Fase 2 gaan we een uur na het inslapen de diepe slaap in, met af en toe wat gesnurk dat in deze periode vaker voorkomt. In Fase 3 laden we de batterijen op, het hormonale systeem past zich aan en onze hersenen schommelen in een langzame golf van deltagolven, breed en diep.

Het lijkt erop dat we eindelijk zijn ondergedompeld in die vredige rust waaruit we maar moeilijk kunnen ontwaken, en dat we de rest van de nacht rustig zullen doorslapen. Niets is minder waar: het ergste moet nog komen. Hier begint het voorkeursgebied van parasomnieën, slaapstoornissen.

Maar dit is niet meer dan een kleine ergernis vergeleken met de mogelijkheid dat je midden in de nacht plotseling wakker wordt, zwetend en gillend van schrik.

Het zijn geen nachtmerries, die in een later stadium opduiken, maar iets nog sinisterders, dat vooral in de kindertijd optreedt en meestal afneemt in de adolescentie: nachtmerries. Tot 5% van de kinderen heeft er last van, wat afneemt tot 1-2% op volwassen leeftijd.

Volgens Dr. Suresh Kotagal, kinderneuroloog aan het Mayo Clinic Sleep Medicine Center (VS), toonde een groot onderzoek aan dat tot 80% van de kinderen last kan hebben van geïsoleerde parasomnie en dat er niets aan de hand is als het om een geïsoleerd verschijnsel gaat.

Voor ouders is een nachtmerrie een schrijnende ervaring, vooral als kinderen hen niet lijken te herkennen en niet reageren op pogingen om hen te troosten.

Wat te doen in deze gevallen? Kotagal geeft deze krant enkele instructies voor ouders: "Ze moeten proberen kalm te blijven, ervoor zorgen dat het kind niet in een omgeving is waar het gewond kan raken, zoals in de buurt van een trap. De terreur zal zijn beloop hebben en stoppen, meestal na een paar minuten.

Er is geen medicatie of interventie nodig. Proberen het kind wakker te maken kan zijn gedrag zelfs verergeren. "Gelukkig komt het meestal voor dat de kinderen zich de volgende ochtend niets herinneren van de episode.

Een vergelijkbaar geval is slaapwandelen, dat ook vaker voorkomt bij kinderen. Slaapwandelaars dwalen in een veranderde bewustzijnstoestand waarbij ze denkbeeldige of echte taken kunnen uitvoeren, zo eenvoudig als het openen van een lade of zo complex als het schoonmaken van het huis.

Er zijn merkwaardige gevallen beschreven, zoals die van een vrouw die e-mails verstuurt, en volgens de ICSD zijn er meldingen van moorden en zelfmoorden tijdens een episode.

In werkelijkheid zijn het de slaapwandelaars zelf die het meeste risico lopen, vooral als ze gaan koken, uitgaan of autorijden. Kotagal raadt aan om niet te proberen ze wakker te maken, maar gewoon te proberen ze naar een omgeving te sturen waar ze veilig zijn.

In sommige gevallen heeft de slaapwandelaar maar één vast doel: seks. Deze variant, sexsomnia genoemd, heeft duidelijke complicaties, want er zijn aanrandingen en verkrachtingen geregistreerd. Een andere bijzondere situatie is die van slaapwandelaars met een eetstoornis die de koelkast plunderen en rauw of bevroren voedsel eten.

Minder schadelijk voor zichzelf en anderen zijn de somniloquisten, die zich beperken tot spreken in dromen. Zijn repertoire kan variëren van onverstaanbaar gebrabbel tot bijvoorbeeld het navertellen van voetbalwedstrijden.

Het geval van de Britse Adam Lennard was erg populair op het internet, wiens vrouw de zinnen die haar man in zijn dromen uitsprak opnam en er zelfs een bedrijf van maakte: "Ik zou mijn huid eraf strippen en mijn levende vlees in azijn baden voordat ik tijd met jou zou doorbrengen".

Plotseling verspringen de ademhaling en hartslag, schieten de ogen alle kanten op, verharden de penis of clitoris zich en raken onze hersenen in een roes die de bijnaam van deze periode rechtvaardigt: paradoxale slaap. Maar het is beter bekend onder de formele naam, Rapid Eye Movement Phase (MOR of REM).

Welkom in het rijk van de fantasie. Dromen gaan in de REM/REM-fase, maar ook nachtmerries. Dit is waar de bergbank ons achtervolgt met de kettingzaag of we naakt door Constantinopel lopen.

De geest staat open voor allerlei bizarre voorstellingen, zo levendig dat ze, als ze seksueel van aard zijn, kunnen eindigen in een orgasme, iets wat vaak voorkomt tijdens de adolescentie.

In feite zijn dromen zo echt dat de hersenen het lichaam moeten uitschakelen om te voorkomen dat we theater gaan maken. Tijdens deze fase raken onze vrijwillige spieren verlamd; zo niet, dan hebben we een REM-slaapgedragsstoornis.

Volgens de US Academy of Sleep Medicine verschilt dit fenomeen van slaapwandelen doordat de ogen meestal gesloten zijn, er geen echte seks of voedsel is en de proefpersonen meestal het bed niet verlaten, tenzij ze dat bijvoorbeeld doen om "de winnende touchdown pass te ontvangen" of om aan een aanvaller te ontsnappen.

Maar als het optreden gewelddadig is, kan iemand gewond raken. Dr. Michael Silber, neuroloog aan het Mayo Clinic Sleep Medicine Center (VS), wijst erop dat 32 tot 76% van de gevallen resulteert in persoonlijk letsel en dat in 11% van de gevallen medische hulp nodig is.

"Schade omvat snijwonden, kneuzingen, fracturen van ledematen en subdurale hematomen (bloedstolsels op het oppervlak van de hersenen)," somt Silber op. Maar de getroffenen kunnen niet alleen zichzelf verwonden, maar ook anderen: "64% van de bedgenoten geeft aan dat ze per ongeluk zijn aangevallen, en velen melden schade.

Het gevoel dat iemand je aanraakt terwijl je slaapt - Symboliek

Ik zou dit gevoel omschrijven als versterkend, beschermend, verzorgend, kalmerend en reikend, en gewoonweg onbeschrijflijk.

Zo'n verbinding kan alleen ontstaan als de "chemie" klopt, als we elkaar kunnen ruiken in de ware zin van het woord.

Vertrouwen speelt hier ook een grote rol, omdat veel mensen in eerste instantie niet vertrouwd zijn met een knuffel van achteren.

Als je elkaar echter vertrouwt, voelt dit soort omhelzing ongelooflijk veilig en zelfs beschermend, omdat het een gevoel van veiligheid geeft. In sommige gevallen voelen mensen die omhelsd worden zich echter gecontroleerd omdat hun bewegingsvrijheid wordt beperkt.

De armen van de knuffelaar worden om de middel van de ander geslagen.

Het is vooral belangrijk omdat je iemand helpt die belangrijk voor je is in een moeilijke tijd en die er is om je te helpen. Aanraken is een uiting van genegenheid, toewijding en liefde. Ze werken vooral door aandacht en, omgekeerd, creëren aandacht.

Mensen omhelzen elkaar op deze manier, vooral als een langdurige scheiding dreigt, bijvoorbeeld voor een lange reis of als ze elkaar na lange tijd weer ontmoeten.

Een pasgeboren kind wordt kort na de geboorte op de buik van de moeder gelegd, die snel tot rust komt. Hij voelt zich het eerste levensjaar nog vergroeid met zijn moeder.

Aanraking, zoals een knuffel, is essentieel voor iemands welzijn. Als we knuffelen, stoten we het hormoon oxytocine uit, dat ons stressniveau verlaagt en zo pijn en angst vermindert.

Regelmatig knuffelen kan ook een positief effect hebben op je gezondheid, door je immuunsysteem te versterken en je bloeddruk te verlagen.

Conclusie

Deze twee factoren werken samen bij knuffels. Mannen zijn ook eerder geneigd om links te knuffelen, omdat knuffels vaak negatief worden bekeken door mannen, zelfs als een knuffel alleen wordt gebruikt als een korte, neutrale begroeting.

Psychologen hebben het in dit verband ook over het ontstaan van basisvertrouwen. Een gebrek aan knuffels kan je ziek maken, net als een gebrek aan vitamines. Ze versterken je karakter en helpen je daarom in crisissituaties.

Volgens de bekende gezinstherapeute Virginia Satir geeft twaalf knuffels per dag je maximale stabiliteit en helpt het je zelfs je persoonlijkheid te ontwikkelen.